LIFE FOCUS - Ορθή πρακτική για τη βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεων στον κλάδο του ελαιόλαδου |
Οι κύριες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επεξεργασίας του ελαιόλαδου είναι η παραγωγή λυμάτων και ελαιοπυρήνα (στερεά απόβλητα). Αυτά τα απόβλητα χαρακτηρίζονται από υψηλή τοξικότητα, που σημαίνει ότι απαιτούν επεξεργασία, καιδεθαπρέπεινααπορρίπτονται στο περιβάλλον χωρίς επεξεργασία δεδομένου ότι μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στο έδαφος και τα υπόγεια ή επιφανειακά υδάτινα σώματα. Σε περιοχές όπου κυριαρχεί η βιομηχανοποιημένη παραγωγή, όπως η Ισπανία, ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιόλαδου, υπάρχει περιθώριο για επενδύσεις σε πιο ακριβές εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού. Σε περιοχές όπου η παραγωγή πραγματοποιείται ακόμη σε πιο παραδοσιακή βάση, και από μικρότερους παραγωγούς, όπως στην Ελλάδα και ορισμένες περιοχές της Ιταλίας, μπορούν να εφαρμοστούν χαμηλού κόστους μέθοδοι. Η υιοθέτηση πιο οικολογικών τεχνολογιών και μεθόδων μπορεί να ενισχυθεί σημαντικά από την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία μπορεί να απαιτήσει την εφαρμογή τους ως προϋπόθεση για τη χορήγηση αδειών σε παραγωγούς. Στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και στις αρχές της δεκαετίας του ’90, το σύστημα διαχωρισμού δύο φάσεων, αντί για τριών, θεωρείτο ως η καλύτερη προσέγγιση στη μείωση του αρνητικού περιβαλλοντικού αντίκτυπου της παραγωγής ελαιόλαδου. Αυτά τα συστήματα μείωσαν την κατανάλωση νερού και παρήγαγαν λιγότερα λύματα. Ωστόσο, η προσέγγιση δύο φάσεων οδηγεί σε μεγαλύτερη παραγωγή ελαιοπυρήνα, που περιέχει τοξική ουσία και απαιτεί επεξεργασία πριν από τη διάθεση για την αποφυγή αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στο μέλλον θα πρέπει να γίνουν περισσότερα ώστε να επιτραπεί στα μικρά ελαιοτριβεία να υιοθετήσουν αποτελεσματικές ως προς το κόστος μεθόδους και εγκαταστάσεις. Οι νέες προσεγγίσεις θα πρέπει επίσης να λαμβάνουν υπόψη την εποχικότητα της επεξεργασίας του ελαιόλαδου, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι τα ελαιοτριβεία δεν λειτουργούν συνεχώς. Η συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και η δημιουργία ομάδων παραγωγών μπορούν να συμβάλλουν στην εξάπλωση καλύτερων εγκαταστάσεων. Η εδραίωση περιβαλλοντικής συνείδησης στους ελαιοκαλλιεργητές και παραγωγούς ελαιόλαδου έχει γίνει ακόμη πιο σημαντική λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αν και ο κλάδος γνωρίζει αξιοπρόσεκτη αύξηση στη ζήτηση για τα προϊόντα του, η υπερθέρμανση του πλανήτη αποτελεί σοβαρή εξωτερική πρόκληση για τη μελλοντική του ανάπτυξη. Οι καλύτερες περιβαλλοντικές προσεγγίσεις που θα βοηθήσουν στην αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, μπορούν να αποτελέσουν το κληροδότημα του προγράμματος LIFE προς τον κλάδο. |