Το νοικοκυριό που έχει ελαιόδεντρα θεωρείται ευλογημένο και το εισόδημά του εξασφαλισμένο. Ο κύκλος της ελιάς για την κρητική οικογένεια ξεκινάει αρχές Νοέμβρη, όταν πρέπει να καθαριστεί η «αυλή» της κάθε ελιάς. Η παρουσία όμως του λαδιού και η ενασχόληση με αυτό είναι διαρκείς και εμφανείς σε όλες τις εκδηλώσεις της οικογένειας.

Φάρμακο και καλλυντικό

Στη λαϊκή ιατρική το λάδι είναι ένα είδος πανάκειας, έχει την εφαρμογή του σε κάθε πάθηση ή ενόχληση και δρα προληπτικά ή θεραπευτικά. Δεν είναι εξ άλλου τυχαία η πρώτη επαφή του μωρού με το λάδι αμέσως μετά τη γέννησή του, όταν το έπλεναν με χλιαρό λάδι και χαμομήλι και έπλεναν τα μάτια του με μερικές σταγόνες από λάδι ελιάς. Ως καλλυντικό οι γυναίκες το χρησιμοποιούν για το πρόσωπό τους, το δέρμα τους, τα μαλλιά τους και τα νύχια τους. Επίσης οι κυνηγοί δίνουν μερικές κουταλιές λάδι στα σκυλιά τους για να τα προφυλάξουν από δηλητηριώδη φυτά που ενδεχομένως δαγκώσουν, κάτι που επιπλέον συμβάλλει στη στιλπνότητα του τριχώματός τους.

Το σαπούνι από λάδι ελιάς

Μία φορά το χρόνο(συνήθως τον Αύγουστο ή στα καζάνια) η κάθε νοικοκυρά ψήνει το σαπούνι της χρονιάς. Την συνταγή την μαθαίνουν τα κορίτσια από το σπίτι τους. Το σαπούνι έχει για κύριο συστατικό το καθαρό λάδι, (τα δύσκολα όμως χρόνια συγκέντρωναν τα τηγανόλαδα, τα ποντικόλαδα, τους κατσιγάρους).

Το ίδιο σαπούνι χρησιμεύει στην λάτρα του νοικοκυριού και στην ατομική υγιεινή, απλά το κόβουμε σε διαφορετικά κομμάτια για πρακτικούς λόγους.

Ας μπούμε στην κουζίνα...

Το λάδι δεν χρησιμοποιείται μόνο ωμό ή στην παρασκευή φαγητών και γλυκών, είναι άριστο συντηρητικό! Μέσα στο λάδι διατηρούνται ο πελτές ντομάτας, τα λαχανικά, τα τυριά, τα κυνήγια, τα ψάρια, το χοιρινό (από τα χριστουγεννιάτικα χοιροσφάγεια για όλο το χρόνο) και όλα τα κρεατικά αφού τσιγαριαστούν.

30 Νοεμβρίου, του Τρυπιοτηγανήτη

Η ελαιοκομική περίοδος έχει ξεκινήσει και η πρώτη βγαρμαθιά λάδι έχει έρθει στο σπίτι. Την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα ρίχνουμε λάδι στο τηγάνι σταυρωτά και ευχόμαστε «καλοκατάλυτο», «καλοξόδευτο» ή «και του χρόνου» για να φτιάξουμε κουταλίτες ή αλλιώς τηγανίτες που πρέπει να συνδυαστούν με το αμέσως προηγούμενο προϊόν του σπιτιού, το πετιμέζι. Πρέπει επίσης να πάμε σκουτελικό σε όποια οικογένεια δεν έχει ελιές και λάδι για να μοιραστούμε την ευλογία του σπιτικού μας...

Κείμενο: Ασπασία Κοκολογιάννη