Αειφορία στη γεωργία και στην παραγωγή τροφίμων: προσαρμογή απέναντι στο μεταβαλλόμενο φυσικό, κοινωνικό, οικονομικό και θεσμικό περιβάλλον;

Υπάρχουν παλαιά και νέα ζητήματα που χαρακτηρίζουν τη γεωργία και τα τρόφιμα σήμερα. Τα παλαιά ζητήματα έχουν κυρίως σχέση με τη σταθεροποίηση των τιμών και των αγροτικών εισοδημάτων. Στα νέα ζητήματα περιλαμβάνεται ό,τι έχει σχέση με την εξάντληση των φυσικών και ενεργειακών πόρων στους οποίους στηρίζεται η γεωργική δραστηριότητα, την επίδραση των νέων τεχνολογιών, την απελευθέρωση του εμπορίου, τις κλιματικές αλλαγές, τα θέματα της ανάπτυξης των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών, τη δυνατότητα και τις προϋποθέσεις αξιοποίησης της σύγχρονης τεχνολογίας, την υγεία των καταναλωτών, την ασφάλεια των τροφίμων, κλπ.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά τον προηγούμενο αιώνα, η αγροτική παραγωγή σημείωσε σημαντικότατη αύξηση με τη βοήθεια των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, των χημικών λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων, των νέων ποικιλιών, της άρδευσης και της εκμηχάνισης.

Σήμερα, οι αγρότες στις οικονομικά αναπτυγμένες χώρες, αποτελούν ένα μικρό τμήμα του συνολικού πληθυσμού, διαχειρίζονται μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις, παραδίδουν τη συγκομιδή σε επιχειρήσεις διανομής ή μεταποίησης οι οποίες πωλούν προϊόντα διατροφής στις επιχειρήσεις λιανικής πώλησης. Ο καταναλωτής βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τον παραγωγό αλλά και οι δύο υπόκεινται στην κυριαρχία των μεγάλων επιχειρήσεων πολλαπλασιαστικού υλικού, αγροχημικών, ζωοτροφών, μηχανημάτων, καυσίμων, κλπ. καθώς και των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης.

Η γεωργία όπως και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες έχει επιπτώσεις στο περιβάλλον. Η παρέμβαση στα οικοσυστήματα με την επέκταση της μονοκαλλιέργειας έχει επιδεινώσει τη ραγδαία εξαφάνιση των ειδών. Η γεωργία συμβάλλει στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής με την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου ενώ η κλιματική μεταβολή θα επηρεάσει αρνητικά τη γεωργία. Η παγκοσμιοποίηση και η εκβιομηχάνιση του συστήματος των τροφίμων έχει υποβαθμίσει την ποιότητα των προϊόντων διατροφής. Οι κάτοικοι των αστικών κέντρων δεν έχουν επίγνωση της ποιότητας των μεταποιημένων τροφίμων που καταναλώνουν ούτε των επιπτώσεων που έχει η παραγωγή αυτών των προϊόντων στο περιβάλλον.

Οι τάσεις αυτές έχουν προκαλέσει αντιδράσεις με τη μορφή κινημάτων που επιδιώκουν την ανάπτυξη, κατά το δυνατό, της παραγωγής των αναγκαίων τροφίμων τοπικά χωρίς αυτό να σημαίνει κατάργηση του εμπορίου αγροτικών προϊόντων, εξέλιξη που θα έβλαπτε παραγωγούς και καταναλωτές. Επιδιώκεται ο αναπροσανατολισμός της παραγωγής ώστε οι κοινωνίες να μπορούν να βασισθούν σε τοπικές πηγές για την εξασφάλιση των αναγκαίων προϊόντων. Η αναζωογόνηση της τοπικής παραγωγής θα οδηγήσει και στην ανανέωση των τοπικών οικονομιών. Οι καταναλωτές θα εξασφαλίσουν τρόφιμα καλύτερης ποιότητας και η όξυνση του φαινομένου των κλιματικών αλλαγών που συνδέεται με τις μεταφορές θα περιορισθεί.

Πηγή: www.etagro.gr

 
GreekEnglish (United Kingdom)Italian - Italy